Kanun

Türkiye’nin yanı sıra, Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkelerinde, İran,
Özbekistan, Ermenistan, Makedonya, Kosova ve Yunanistan’da da kullanılan kithara
cinsinden musiki âleti. Eski Yunanca’dan alınan kithara (zither) terimi, her birinin
titreşen boyu farklı uzunlukta olan ve her biri skalanın belli bir sesini veren çok sayıda
tel gerilmiş sazların ortak adıdır. Uzundan kısaya doğru sıralanan teller, “açık” olarak
titreştirilir. Zitherlerin rezonatörü genellikle, kanunda olduğu gibi, göğsü ve sırtı
birbirine paralel olan bir kasa biçimindedir; telleri ses tablasına (göğüs) paralel bir
düzlem oluşturur. Ama organologlar, rezonatörü, oldukça geniş çaplı bir bambu boru
olan Madagaskar sazı valiha’yı da bir tür zither, “boru zither” olarak sınıflamıştır.
Zitherler, rezonatörlerinin biçimine göre olduğu gibi, çalınış biçimine göre de
sınıflanır. Sözgelimi kanun, bir mızraplı zitherdir.
Türkiye, İran ve bütün Arap ülkelerinde kullanılan kanun adının kökeni,
Eski Yunanca kanon’dur. Kanun adı, diğer ülkelerde yerini ya Arapça’sının ya da
Yunanca’sının türevi olan bir ada bırakmıştır (Ermenistan’da kanon, Yunanistan’da
kanonaki, Özbekistan’da konon).