Bendir

Bendir enstrümanı, Türk müziginin en temel unsurlarından biri olan vurmalı çalgılar, günümüz diliyle perküsyon grubunun ögelerinden biridir. Yapılan arastırmalarda bendirin ilk olarak Magrip, Hicaz, Mezopotamya Bölgelerinde kullanıldıgı ve buralardan yayıldıgı rivayet edilmektedir. Anadolu’ya gelen Horasan ve magrip erenlerinin getirdigi tasavvufi koku ile bendir enstrümanı da Kulaklarda yer edinmeye baslamıstır denilebilir. Teknik açıdan bakıldıgında vurmalı çalgılardan birisi olan bendir, agaçtan yapılan yuvarlak bir kasnak üzerine hayvan derisinin veya Suni derinin geçirilmesiyle olusur. Bu deri genellikle koyun, keçi ve oglak hayvanlarından seçilir. Son dönemde daha kullanıslı ve daha verimli olması amacıyla suni derilerden kullanılmaya baslanmıstır. Bu derilerinin hammaddesinin elektrik yalıtım malzemesi oldugundan söz edilmektedir. Daha önceleri bendirde, günümüzde yaygınlasan akort sistemi olmadıgından, bu çalgıyı icra edenler çok zorluklar yasamıslardır. Özellikle dogal derili bendirleri ısıtmak suretiyle akort etmek gerekirken simdilerde içten ve dıstan akortlu üretilen bendirler performansın artmasına da vesile olmaktadır. Günümüzde kullanılan bendirlerin pek çok ebatı ve türü imal edilmektedir. Bendirler, tiz, orta ve bas farklı seklinde üretilmektedirler. Etrafında küçük zilli olanlarına zilli bendir yine etrafında büyük zil takılmıs çesitlerine daire adı verilmektedir. Daha çok Iran’da yaygın olarak kullanılan bir baska tür ise içerisinde pek çok yuvarlak yüzük biçiminde halkaların olusturdugu erbane adı verilen çalgıdır. Bendirler, 35 cm’lik, 40 cm’lik, 45 cm’lik,50 cm’lik ebatlarda üretilmektedirler. Bendir enstrümanının birkaç degisik çalım teknigi mevcuttur. Türk klasik musikisinde ve önemli bir yeri olan bendir, dizlerin üzerine sabitlenerek Fiske teknigi ile de icra edilebilmektedir. Ayrıca ses kayıt stüdyolarında, bacak arasında icra edilmek sureti ile daha net bir tanı elde edilebilir diyebiliriz. Daha önceleri tekke musikisinde önemli bir yeri olan bendir çalgısı, günümüzde her türlü müzigi yapıldıgı gruplarda kendisine bir yer bulabilmektedir. Özellikle 15-20 yıldır bu enstrümanı yaygınlasması ile gençlerin ve diger insanların ilgisi oldukça artmıstır.