Klasik Kemençe

Gülnihal Dönmez

Klasik Kemençe Sanatkârı

Klasik Kemençe, diğer bir adıyla İstanbul Kemençesi, küçük gövdesi ama gür ve naif sesiyle dikkat çeken bir sazdır. Tarihi 10.yüzyıla kadar dayanır. Fakat 19.yüzyılda Türk müzisyenler tarafından, özellikle de İstanbul’da yaşayan müzisyenlerce ilgi ve beğeniyle sahiplenilmiş, Klasik Türk Müziği’nin vazgeçilmez sazlarından biri olmuştur. 

Kemençeye bir kişilik kazandıran en eski ustalardan ilki kemençeci Vasilaki Efendi, ikincisi ise Tanburi Cemil Bey’dir ki kemençe, Cemil Bey’le asıl teknik ve üslubuna kavuşmuştur. Klasik Kemençenin en önemli ve diğer yaylılardan en ayırt edici özelliği, perdeler; tellerin üzerine basarak değil, tırnakla yandan itilerek bulunur. Sağ elle yay kullanılırken, sol elle klavye kullanılır. Yarım armudi yapısı olan bu perdesiz saz, ayakta değil; oturarak ya tek diz üzerinde ya da iki dizin arasında icra edilir. 

İstanbul Kemençesinin, neva ve rast diye isimlendirildiği ikisi bağırsak tel, yegâh diye isimlendirildiği biri metal tel olmak üzere, üç adet teli vardır. Ortalama 40cm boyunda olan bu saz, esnemeye dayanıklı sert ağaçlardan yapılır. Yayı için at kılı kullanılır.